ҚБТУ алаңында «Орталық Азияда тұрақты энергетикалық жүйе құру» тақырыбы бойынша энергетикалық форум болып өтті.

Екінші энергетикалық форумды бүгін UNECE энергетикалық қызметкері Виктор Бадакер ашты, ол «ғылым мен білім арқылы біз табысқа жетіп, саясаткерлерге нақты білім мен нақты жағдайды жеткізе аламыз» деп атап өтті.

Сондай-ақ, форум қонақтарының алдында Қазақстан-Британ техникалық университетінің ректоры Маратбек Габдуллин сөз сөйледі: «Көптеген жылдар бойы дәстүрлі энергия көздері пайдаланылып келе жатқан Орталық Азияның ерекшеліктерін ескере отырып, энергияға көшу туралы маңызды диалогты тек стейкхолдердің қатысуымен ғана құруға болады. Біз білетіндей, «climate Action 100 + инвесторлар тобының мәліметі бойынша, әлемдегі ең ірі 166 парниктік газдар шығарындыларының үштен екісінен астамы 2050 жылға немесе одан ертерек нөлге жетуге уәде берді» (The Economist).  Тұрақты энергетикалық жүйені құру инвестициялармен немесе қажетті инфрақұрылымның болмауымен шектелмейді. Қажетті өзгерістер мәселесі-ең алдымен, бұл адамдардың, бізді-энергия пайдаланушылардың санасын өзгерту және өзгерту мәселесі, сондай-ақ бұл экология және кез келген энергия көздеріне ақылға қонымды көзқарас мәселелері және климат мәселелерін және оған тікелей әсер етуімізді түсіну».

«Біз бәріміз Климаттық дағдарыстың маңыздылығын түсінеміз. Біз климаттың қожайыны емеспіз, біз қонақ екенімізді және бұл әлемді балаларымызға ең жақсы сапада жеткізуіміз керек екенін ұмытпаңыз. Ол үшін ынтымақтастық қажет. Мен Қазақстанда ғылыми компонентке қатысты энергияға ауысуына көмектесетін талантты адамдар көп екенін білемін. Ғылым сиқыр сияқты емес. Біз таяқшаны сермеп, ауысуды жүзеге асыра алмаймыз. Бізге ауысуды жүзеге асыру үшін тәртіп қажет», - деді Энди Паркер, Кембридж университетінің Кавендиш зертханасының жетекшісі.

Бірінші пікірталаста «Орталық Азиядағы төмен және нөлдік көмірсутек шығарындылары бар технологиялардың өзара әрекеттесуі» талқыланды. Австриядағы халықаралық қолданбалы жүйелерді талдау институтының аға талдаушысы Холгер Рогнер институт 15 аймақ арасында көміртегі бейтараптығына көшу бойынша талдау жүргізгенін айтты. Орталық Азия елдері ерекше қызығушылық танытты: «біз сценарийлер жиынтығын, болашаққа деген көзқарасымызды жасадық. Сценарийлердің бірі - Орталық Азия елдері не өзінің энергия көзін дамыта алады, не өзгерістердің әдеттегі ағымы болады, бәрі бүгінгідей болады. Қазір біз ядролық энергия пайдаланылған кезде көмірсутекті зерттеуді терең талдау үшін арнайы технологияларды әзірлеп жатырмыз. Көміртекті бейтараптыққа көшкеннен кейін Орталық Азия елдерімен не болады? 2020 жылдан 2050 жылға дейінгі инвестициялық көрініс өзгермейді. Ауысу қаржылық ауыртпалық емес. Климаттың өзгеруіне қарсы күрес сұраныс жағынан болады».

GIZ Kazkhstan өкілі Дана Ермоленок Қазақстан экономикасының климаттың өзгеруіне бейімделуі туралы айтып берді.

«Қазір Энергетика секторынан климаттың әсері қандай? Су тапшылығы. Ол жақын арада Қазақстанның көптеген өңірлерінде сезілетін болады. Еуропа елдерінде құрғақшылық салдарынан су тапшылығы байқалды. Мысалы, Францияда атом энергетикасына байланысты осындай проблема туындады біз сондай-ақ Қазақстанда электр энергиясына сұраныстың өзгеруін байқаймыз, мысалы, жазғы уақытта инфрақұрылымды кондиционерлеу үшін. Біз климаттық болжамдар бойынша жылу толқындары жиі болатынын және бұл сұранысқа да әсер ететінін көреміз. Сонымен қатар, әртүрлі салаларда инфрақұрылымның зақымдану қаупі бар: мұнай құбырлары, ауа-райының төтенше жағдайларына байланысты электр желілері. Тиісінше, бұл экономикалық шығынға әкеледі. Біз өз жұмысымызда Қазақстанда қандай бейімделу шаралары қолданылатынын қарастырдық. Оларға мыналар жатады: инфрақұрылымды (бөгеттерді) жетілдіру, қондырғылардың беріктігін жақсарту, жерасты электр беру желілері, ірі су қоймаларын құру, ЖЭК-ке инвестициялар».

АҚШ сауда министрлігінің Халықаралық энергетикалық ауысу жөніндегі кеңесшісі Сурия Джанаяти өз сөзінде Орталық Азияның бүкіл әлемге әсер етуінің маңыздылығын атап өтті: «Сіздерде барлық қазбалар бар. Сіз Климаттық мақсаттарға және энергетикалық ауысуға қол жеткізе аласыз, өйткені сізддерде экологияда із қалдырмайтын ресурстар бар. Біздің үкіметтер ынтымақтастық және экономиканы дамыту, энергияға көшу бойынша инвестициялар бойынша келіссөздер жүргізетін болады».

Өзбекстанның Орталық Азия үйлестіру-диспетчерлік орталығының директоры Хамидулла Шамсиевтің сөз сөйлеуі қызықты болды. Ол Өзбекстанда жасыл энергетиканы қолдану тәжірибесі және елімізде қандай энергетикаға бәс тігу керектігі туралы айтып берді: «газ станцияларынсыз жасай алмайсың. Бірақ бір мәселе бар – ол газ станцияларының жүктемесі. Біз, энергетиктер, бұған дайынбыз. 8 гигаватт күнді бірдей газ жүктемесімен алмастыру үшін газ қоймаларының құрылысына көп көңіл бөлу керек. Газ гольдерлерін салу керек, газдың артық мөлшерін жинауға мүмкіндік беретін технологияларды салу керек. Бізге энергияның кез-келген түрі өте қажет, егер бірдеңе дұрыс болмаса немесе қуат аз болса, біз бас тартпауымыз керек. Біз қазірдің өзінде елдерде жұмыс істеп жатқан нәрсені жетілдіріп, сол шығарындыларды жоюға тырысуымыз керек. Сондықтан біз энергия түрлерін әртараптандырусыз жасай алмаймыз».

Сондай-ақ, бүгін Орталық Азиядағы энергетикалық ауысудағы табиғи газдың рөлі және өңірдің сутегі экономикасына жолы туралы тақырыптар талқыланды, онда Қазақстандық ұлттық компаниялардың, АҚШ сауда министрлігінің, Өзбекстанның инновациялық даму министрлігінің және Тәжікстан мен Ұлыбританиядан келген халықаралық Талдамалық компаниялардың өкілдері сөз сөйледі.